Dertien kinderen stierven afgelopen maand in een vluchtelingenkamp in Darfur, in het westen van Sudan, aan ondervoeding. De BBC illustreerde het verhaal deze week met een bord met wat noten erop en lege schillen ernaast. Het is moeilijk om de ernst van een crisis te laten zien waar geen beelden van zijn. Beelden uit Gaza zijn wereldwijd bekend. Maar Sudan is een ongeziene hongerramp, zonder beelden die viraal gaan, zonder gezichten, en dus zonder publieke verontwaardiging. Geen trending berichten op sociale media. Geen discussies op het hoogste politieke niveau. Geen protestmarsen. Dit is geen vergelijking. Of misschien wel. Een vergelijking niet over welk leed en verlies het ergste is, maar over waarom Sudan wordt vergeten, genegeerd, terwijl het momenteel de grootste humanitaire crisis ter wereld is.

Meest verwoestende crisis

Vorig jaar riep de IPC, de voedselwaakhond van de VN, op meerdere plekken in Sudan officieel hongersnood uit. Die term wordt zelden gebruikt; het is pas de vierde keer in deze eeuw dat wereldwijd zo'n alarmerende situatie werd vastgesteld. De grote hulporganisatie IRC plaatst Sudan bovenaan haar crisislijst, en de Verenigde Naties noemen het de meest verwoestende crisis ter wereld. En die dertien overleden kinderen, dat is in slechts één kamp, waar zo'n 7000 mensen wonen. In Zamzam, een veel groter kamp, zou vorig jaar elke twee uur een kind zijn gestorven. Meer cijfers uit 2024: ruim dertig miljoen mensen hebben hulp nodig, 638.000 verkeren in acuut levensgevaar. Op sommige plekken is het aantal ondervoede kinderen inmiddels verdubbeld.

En dat zijn alleen de cijfers die wél bekend zijn. Er zijn gebieden die onbereikbaar zijn. De situatie is waarschijnlijk het slechtst in Darfur, waar de paramilitaire RSF de dienst uitmaakt. Hulp wordt daar geplunderd, geblokkeerd of zelfs ingezet als oorlogswapen. Hulpverleners zijn gedood. Zoom je verder in dan is daar de stad El-Fasher, die al geruime tijd belegerd wordt door de RSF. Burgers zijn deels afgesneden van voedsel, water en medicijnen. Het is de laatste stad die de RSF-strijders nog niet in handen hebben in Darfur.

De angst is groot wat er gebeurt als ze de burgers daar zullen bereiken. Want de RSF wordt ook beschuldigd van genocide. Ze verkrachten, moorden en plunderen. Dat deden ze ook al toen ze dat hongerkamp Zamzam bereikten. Maar we zien het niet. Internationale journalisten komen Darfur niet in en ook in de rest van Sudan is het moeilijk. En er zijn amper lokale collega's die iets naar buiten kunnen brengen. Velen zijn gevlucht. De angst om verslag te doen is groot, omdat je dat met je leven kunt bekopen: je wordt al snel als partijdig gezien door een van de partijen. Bovendien werken internet- en telefoonlijnen nauwelijks in de regio Darfur.

In de steek gelaten

Toch proberen we verhalen te vertellen. Soms alleen met de stemmen van mensen die vastzitten in bijvoorbeeld die belegerde stad, omdat dat alles is wat we binnenkrijgen. Wanhopige voiceberichtjes die me worden toegestuurd. Maar het blijft een stem, ver weg, abstracter en minder invoelbaar. En er speelt meer dan beeldgebrek. In het geval van Sudan past honger ook in beelden die we wél hebben over het continent, misschien zijn we daarom minder verontwaardigd. En we zijn simpelweg minder geïnteresseerd. Veel Sudanezen voelen zich in de steek gelaten. "Ik ben ziek van 's werelds selectieve empathie en activisme", schrijft iemand op X. En ook: "De wereld keert het lijden van degenen met een donkerder huid de rug toe." Geen gezicht. Ver weg. Vooroordelen. Of simpelweg emotionele uitputting na maanden van slecht nieuws? Het maakt dat kinderen in Sudan sterven in stilte. Ver buiten beeld.

Hongersnood

Hongersnood gaat bijna altijd gepaard met conflict. In Sudan woedt al 27 maanden oorlog. Het regeringsleger staat tegenover strijdgroep RSF. Ondertussen hebben zich ook andere gewapende groepen aangesloten. Die worden weer gesteund door verschillende landen, vooral de Golfstaten. Een van de doelen van het uitroepen van een hongersnood is dat er meer hulp komt. Want er zijn wel mogelijkheden, ook als internationale hulp beperkt naar binnen kan. Zo zijn er veel lokale soepkeukens. Maar de VN heeft slechts 6 procent binnen van het geld om mensen te helpen in Sudan. (NOS)