De timing van dit wetsontwerp, twee jaar na indiening en vlak voor de algemene verkiezingen van mei 2025, roept vragen op bij eenieder met gezond verstand. Waarom juist nu? Dit zei NDP-fractieleider Rabin Parmessar vandaag in de DNA tijdens de behandeling van de wetsontwerp Beëindiging Lidmaatschap Volksvertegenwoordigende Organen, ook bekend als de Terugroepwet.

“Laat mij helder zijn over mijn standpunt inzake het terugroepen van leden van DNA door politieke partijen, zoals dit wetsontwerp voorstelt. Het is achterhaald. We zien hier een geforceerde, autoritaire en beklemmende poging om afgevaardigden in een strak keurslijf te dwingen. Dat is niet meer van deze tijd. Politieke partijen moeten hun leden ideologisch scholen, hen voorbereiden op hun rol in volksvertegenwoordigende organen, en hen vervolgens de vrijheid geven om hun functie in nationaal belang, naar eigen inzichten en overtuiging in te vullen.

Ik heb deze visie al in 2004 publiekelijk gedeeld, en ik blijf achter mijn standpunt staan: het artikel in de Grondwet dat het terugroepen van leden mogelijk maakt, moet worden gewijzigd of wat mij betreft , zelfs volledig worden geschrapt. Het is niet meer van deze tijd.  Dit wetsontwerp, dat in bijna alle artikelen onduidelijkheden bevat, brengt geen enkele verbetering.

Het idee achter dit wetsontwerp lijkt te komen van mensen die bang zijn om leden de ruimte te geven om vrijuit te denken en creatief bij te dragen aan de parlementaire debatten. Het beperkt hen juist, terwijl gezonde creativiteit en constructieve discussies essentieel zijn voor de vooruitgang van ons land en onze democratie.

Begin 19e eeuw was al duidelijk dat dwang leidt tot inefficiëntie. En toch willen we nu, in de 21e eeuw, volksvertegenwoordigers terugbrengen naar een situatie waarin zij niet kritisch kunnen zijn, niet vrij kunnen denken, en onder dreiging van terugroeping functioneren. Dit brengt ons terug in de tijd.

Laten we dit concreet maken. Wanneer volksvertegenwoordigers geen kritiek mogen uiten, zoals bijvoorbeeld bij het beleid van de minister van Buitenlandse Zaken over de ambassade in Jeruzalem, of bij de oprichting van New Surfin NV en Surfin NV – ondanks duidelijke overtredingen van wettelijke regelingen – dan verliezen wij de kern van onze democratie. Volksvertegenwoordigers moeten in staat zijn onafhankelijk te opereren.

Ik herinner mij nog goed dat een voorzitter van een politieke partij, vanuit de regeringstafel, leden openlijk instrueerde over hun stemgedrag. Dat was een openlijke bedreiging van zijn partij afgevaardigden en ook een grove schending van de trias politica. De uitvoerende macht mag nooit de wetgevende macht dicteren hoe zij moet handelen. Dit wetsontwerp legitimeert precies dat soort gedrag en ondermijnt onze democratische principes. Dit voorstel haalt ons weg van vooruitgang en innovatie. Over de hele wereld zien we dat creativiteit en vrijheid van denken worden gestimuleerd om tot betere resultaten te komen. Wij zouden ons politiek-bestuurlijk stelsel moeten aanpassen om dit te faciliteren, niet inperken.

De geest van onze Grondwet, zoals ik die begrijp, streeft naar een balans tussen partijideologie en persoonlijke idealen. Artikel 52 van de Grondwet onderstreept dit door te bepalen dat de politieke macht bij het volk ligt. Het volk bepaalt de samenstelling van zijn vertegenwoordiging. Het is dan ook niet aan politieke partijen om volksvertegenwoordigers terug te roepen. Het terugroeprecht, zoals omschreven in artikel 52 lid 3, roept vragen op in deze context en verdient nader onderzoek.

Grondwet:

Artikel 52

1.    De politieke macht berust bij het volk en wordt uitgeoefend in overeenstemming met de Grondwet.

2.    De politieke democratie kenmerkt zich door participatie en representatie van het Surinaamse volk, welke tot uitdrukking komen door de deelname van het volk aan het vaststellen van een democratisch politiek stelsel, alsmede door deelname in wetgeving en bestuur, gericht op het handhaven en uitbouwen van dit stelsel. De politieke democratie schept voorts de voorwaarden voor deelname van het volk aan algemene, vrije en geheime verkiezingen ter samenstelling van de volksvertegenwoordigende organen en van de Regering.

3.    De verantwoordingsplicht ten opzichte van het volk en controle op het overheidshandelen door organen die daartoe zijn ingesteld en het terugroeprecht ten aanzien van gekozen volksvertegenwoordigers zijn waarborg voor een waarachtige democratie.

Met andere woorden, de Grondwet schrijft weliswaar een terugroeprecht voor, maar tegelijkertijd bepaalt het volk de samenstelling van zijn vertegenwoordiging. Hieruit kan worden afgeleid dat de politieke partij een gekozen volksvertegenwoordiger niet zou moeten terugroepen op basis van zijn opvattingen en standpunten ingenomen in DNA, aangezien de samenstelling van de volksvertegenwoordiging door het volk zelf wordt bepaald. Het is in feite het volk dat, indien nodig, een vertegenwoordiger kan terugroepen, niet de partij. Artikel 52, lid 3 lijkt hier dus in strijd te zijn met de geest van deze opvatting. Gezien de beperkte tijd en het belang van deze materie, kan ik hier helaas niet verder op ingaan, maar het is duidelijk dat dit wetsvoorstel de vrijheid van de volksvertegenwoordigers ernstig beknot.

Artikel 53 stelt verder dat politieke organisaties de nationale soevereiniteit en democratie dienen te respecteren. Dit benadrukt mijn standpunt dat politieke partijen de plicht hebben om hun leden ideologisch te scholen.

Enkele leden hebben punten aangekaart die ik als fractieleider graag wil adresseren:

-Muilkorven: De wet in zijn huidige vorm heeft een muilkorvend karakter. Terwijl verkiezingsbeloften niet zijn nagekomen en niet zijn uitgevoerd, mogen volksvertegenwoordigers daar geen kritiek op leveren. Vele leden krijgen geen ruimte om zwakke wetten die door de regering worden ingediend, op een fatsoenlijke manier te bediscussiëren. Sterker nog, leden worden gedwongen of geïntimideerd om voor deze wetten te stemmen. In de praktijk krijgt partijbelang – of bij deze coaltie, het belang van "friends and family" – de voorkeur boven het landsbelang.

-Corruptie: Ondanks de vele corruptiegevallen die de NDP-fractie heeft behandeld, waarbij grote contracten werden gegund aan vrienden, familie en sponsoren zonder transparante aanbestedingen, wordt het zwijgen opgelegd aan volksvertegenwoordigers.

-Staatsschuld: De staatsschuld is onder deze regering gestegen, maar er wordt weinig of geen ruimte geboden aan leden om hierover te spreken. Bron: Buro voor Staatsschuld.

-Soevereiniteit: Onze nationale soevereiniteit wordt steeds meer in gevaar gebracht. Neem bijvoorbeeld de kwestie van Tigri. Dit is een nationale schande en een anti-nationale daad. Brieven die hierover zijn geschreven, zijn nooit behandeld.

-Corantijnbrug: Ook over de brug over de Corantijnrivier houdt de regering zich stil, terwijl Guyanese autoriteiten deze kwestie publiekelijk bespreken en er zelfs budget voor reserveren.

-Rancune: We zien herhaaldelijk dat andersdenkenden worden bedreigd en gediscrimineerd. Vooral nu, Voorzitter! Als je uit de pas loopt, word je simpelweg niet op de lijst geplaatst om herkozen te worden.

Het verkiezingsproces is al gestart en politieke partijen gaan de straat op. Sommige leden denken zelfs dat de behandeling van een bepaalde politieke organisatie in het veld volledig georkestreerd is. Ik wil een dringende oproep doen: onderschat de opgekropte woede van de bevolking niet. De samenleving is klein, en de burger is allesbehalve blind, doof of dom. De vele niet nagekomen toezeggingen van de regering, de verkeerde beleidskeuzes die het volk armer maken, de toegenomen criminaliteit, de afschaffing van subsidies en de groeiende corruptie zullen onvermijdelijk leiden tot een uiting van woede. Niemand hoeft dit te orkestreren. Het feit dat dit in het college is gesteld, duidt op een compleet verlies van voeling met de samenleving, die steeds meer het gevoel krijgt in een ivoren toren te leven.

Wij moeten de burgers oproepen tot rust en wederzijds respect. Ik heb al meerdere bijeenkomsten meegemaakt waarin de voorzitter van mijn partij de leden hard heeft aangesproken en hen aanspoorde tot deze houding. Ik vraag u allen ditzelfde te doen en alstublieft te stoppen met het verspreiden van valse berichten.

Laten we samen streven naar een voorbeeldige, harmonieuze campagne met inhoudelijke debatten over de vele uitdagingen die we gezamenlijk moeten aangaan. Als klein land zijn we daartoe gedwongen. De komende tijd zal uitdagend zijn, maar tegelijkertijd bieden zich ook nieuwe en mooie kansen aan, zoals de olie- en gassector.

Nogmaals: de wet in de huidige vorm voegt niets toe aan ons politiek-bestuurlijk stelsel. We hebben er juist baat bij als elke volwaardige volksvertegenwoordiger zonder enige beperkingen zijn of haar bijdrage kan leveren, geheel in het belang van onze natie.

Ik verneem graag de visie van de initiatiefnemer en de regering”, aldus Parmessar.